رشت فاقد فرهنگسراست. این جمله عمق، تراژدی در شهر اولین ها را نشان می دهد شهری که دارای اولین تماشاخانه در ایران بود، در حال حاضر هیچ فرهنگسرایی ندارد! سالنهای تئاتر موجود مثل سالن سردار جنگل در امین الضرب، هامون درخیابان سعدی و تالار شهر در پارک ملت به همت مسئولین تعطیل شده است! وقتی در شهرهای دیگر مثل مشهد، شیراز، تهران، همدان، اصفهان و تبریز هر سال چندین فرهنگسرای جدید افتتاح میشود، هنوز در شهر اولین ها اتفاقی نیفتاده است. با توجه به سوابق ۵ دوره شورای شهر قبلی و دیدگاههای شهرداران گذشته مبنی بر اولویت قرار نگرفتن ایجاد فرهنگسرا و بالاتر از همه نداشتن بودجه لازم شهرداری، تحقق این امر به زودی امکان پذیر نیست.
پیشنهاد مشخص در این یادداشت راهکار عملی برای احداث فرهنگسرا در شهر رشت می باشد.
ایجاد پنج فرهنگسرا در ۵ منطقه شهرداری رشت در دو سال آینده می تواند شروع خوبی برای ساخت فرهنگسراها در رشت باشد. شهرداری در همه مناطق رشت مالک زمین هایی است که معمولاً بلا استفاده مانده است و یا در اختیار سازمان هایی مثل سازمان میادین شهرداری، سازمان سیما منظر و فضای سبز شهرداری و یا دفتر سرمایه‌گذاری شهرداری است. شهردار می تواند در هر منطقه زمینی با مساحت ۷۰۰ الی ۲۰۰۰ مترمربع را به صورت مشارکت در ساخت در اختیار بخش خصوصی و یا بانک ها قرار دهد، تا پس از اتمام پروژه، سهم هر کدام از طرفین برای بهره برداری در اختیار آنها قرار گیرد. – مشارکت در ساخت ، شیوه معمولی در سطح کشور است برای مالکین زمینهایی که توانایی مالی برای ساخت ساختمان بر روی زمین خودشان را ندارند. مالک زمین با قیمت گذاری زمین به ارزش روز میزان سهمش از ساختمان ساخته شده مشخص می شود، وسازنده ساختمان نیز کل هزینه ساخت را محاسبه میکند، و ساختمان ساخته شده،با توجه به سرمایه‌گذاری هر یک از طرفین بین انها تقسیم میشود. بانک های دولتی و خصوصی ای در سطح شهر وجود دارند که هنوز شعبه هایی در سطح شهر دارند که مالک ان نیستند ومکان انها مغازه های اجاره ای هستند که هر چند سال به علت عدم توافق با مالک مجبور به تعویض هستند. ویا صاحبان هایپر مارکت ها در رشت که در چند سال اخیر تعداد شان نیز بسیار زیاد شده است به علت عدم توانایی مالی لازم و با توجه به مشتری زیادی که دارند هر سال چند شعبه جدید را با اجاره مغازه های بزرگ در سطح شهر راه اندازی می کنند.
شهرداری رشت میتواند پنج قطعه زمین را با طراحی اولیه شامل بخشی از طبقه همکف به صورت تجاری در اختیار بانک‌ها، هایپر مارکت ها و یا هر سرمایه گذار بخش خصوصی دیگر قرار دهد و اختصاص سه الی پنج طبقه بالا – با توجه به ارزش زمین ومنطقه- به سالن های کنسرت، تئاتر، سالن سینما، گالری، استودیو و کلاسهای هنری اختصاص یابد یک پروژه برد برد برای همه طرفین است. بخش خصوصی با هزینه اجاره معادل ۴ الی ۵ سال میتواند مالک بخش تجاری یعنی بخشی از طبقه همکف شود و شهرداری نیز بدون سرمایه گذاری و فقط با در اختیار گذاشتن زمین، صاحب پنج فرهنگسرا در سطح شهر می شود.
در مرحله بعد یعنی بهره‌برداری از فرهنگسراها،برای اینکه دچار بحران – یعنی نداشتن بودجه جاری برای نگهداری و تولید آثار هنری – نشویم، شهرداری و شورای شهر به هیچ عنوان هیچ کارمند و یا کارگری را برای فرهنگسرا به استخدام در نیاورند.
تجربه ی نگهداری فرهنگسرای شهرهای دیگر و همچنین تجربه ی تعطیلی تالار مرکزی شهر و نیز تجربه تعطیلی ۱۵ سرای محله توسط شهرداری رشت ، در چند سال اخیر گواهی بر این مدعاست.
شهرداری ها و بخش دولتی توانایی مدیریت، اداره، تامین هزینه جاری و تولید محتوا برای این اماکن را ندارد. پس بهتر است راه های رفته غلط را دوباره انجام ندهیم.
پس از ساختن و راه اندازی فرهنگسرا در رشت می‌توانیم از پتانسیل آموزشگاه های هنری سطح شهر – حدود ۶۰ آموزشگاه تجسمی، ۶۵ آموزشگاه موسیقی، ۱۳ آموزشگاه تئاتر وسینما و همچنین داشتن ۱۸ گروه تئاتر ثبت شده در وزارت ارشاد استفاده نمایید تا شاهد پروژه برد – برد، برای عموم شهروندان، هنرمندان و شهرداری باشیم.
اکثر قریب به اتفاق آموزشگاه های رشت فاقد ساختمانی با مالکیت خود هستند و اکثر آنها دارای ساختمان های استیجاری در سطح شهر هستند که فاقد طراحی مناسب برای آموزشگاه هنری است، یعنی با پرداخت هزینه اجاره ای بالا نمی توانند از همه فضای موجود واحد آپارتمان خود استفاده کنند. چون طراحی مناسب برای این کار را ندارند. شهرداری طی فراخوانی از کلیه آموزشگاه های هنری دعوت به عمل می آورد و با در اختیار گذاشتن مکان به آنها با ۳۰ درصد تخفیف قیمت کارشناسی شده، مکانی با طراحی مناسب را در اختیار آنها قرار می دهد. آموزشگاههای هنری از چند جهت از این طرح بهره مند می شوند، اول اینکه با ۳۰% تخفیف زیر قیمت این مکان را در اختیار گرفته اند دوم از این نظر که از تمام فضای در اختیار گذاشته می‌توانند استفاده کنند و علاوه بر آن در مکان فرهنگی استقرار یافتند، نه در مجتمع آپارتمانی با شغل ها مختلفی که مشکلات خاص خودش را دارد، مضاف بر اینکه هر ساله دغدغه جابجایی مکان را نیز ندارند و علاوه بر آن در مکان فرهنگی مردم و مراجعه‌کنندگان راحت تر، بیشتر و بهتر به آموزشگاه ها جذب خواهند شد. به علت مزایای بالا شهرداری از صاحبان آموزشگاه ها میتواند درخواست کند در شهریه خود ۲۰ الی ۳۰ درصد تخفیف برای شهروندان قائل شوند، تا شهروندان نیز از این مکان ها رضایت بیشتری داشته باشند. از محل اجاره اخذ شده از اموزشگاها می‌توان علاوه بر هزینه نگهداری فرهنگسرا چرخه تولید تئاتر، فیلم و موسیقی را به وجود آورد چون از محل اخذ درصدی از فروش آثار هنر ی مثل تابلوهای هنری، تاتر، موسیقی و نمایش فیلم می توان چرخه تولید اثار هنری را بطور دائمی بوجود آورد. در این صورت هنرمندان رشته های مختلف تجسمی، تاتر، موسیقی و فیلم می توانند درآمدی دائمی برای خود داشته باشند. وهر فرهنگسرا میتواند دهها اشتغال دایم برای هنرمندان ایجاد کند.
در این طرح شهرداری صرفا با در اختیار گذاشتن زمین میتواند این حرکت بزرگ را در سطح شهر انجام دهد و تا پایان عمر چهار ساله شورا ما شاهد راه اندازی ۱۰ فرهنگسرا در سطح شهر باشیم. پروژه‌ای که برای همه اقشار جامعه مزایای زیادی دارد.
بخش خصوصی با سرمایه‌گذاری معادل اجاره ۴ الی ۵ ساله می تواند مالک آن ساختمان تجاری باشد.
آموزشگاههای هنری با پرداخت هزینه کمتر و در اختیار گرفتن مکانی بهتر دارای هنرجویان بیشتری می شوند.
و نکته بسیار مهم اینکه هنر جویان بعد از یادگیری هنرهای مختلف می توانند بلافاصله با انجام کارهای هنری در فرهنگسراها مشغول فعالیت شوند و وارد چرخه تولید اثار هنری و اشتغال دائم شوند.
شهروندان نیز علاوه بر پرداخت شهریه کمتر هر روز شاهد اجرای برنامه های هنری در سطح شهرو منطقه خودشان در محیطی مناسب و تخصصی هستند.
بی شک سپری کردن اوقات فراغت شهروندان در فرهنگسرا هامی تواند آثار شگفت انگیزی بر بخش‌های دیگر جامعه داشته باشد.
شهروندان جایی برای گذراندن اوقات فراغت دارند، از رفتن به انواع کلاس های هنری گرفته تادیدن فیلم، تئاتر، موسیقی، نمایشگاه های نقاشی و اثار تجسمی،که جزو برنامه هفتگی آنان باشد، آن وقت است که سطح فرهنگ عمومی نیز از راه آموزش غیر مستقیم در فرهنگسرا ارتقا می یابد .
شهرداری رشت با انجام این پروژه میتواند به الگویی مناسب برای سایر شهرهای ایران در زمینه راه اندازی و بهره برداری از فرهنگسرا تبدیل شود.
کمیسیون فرهنگی شورا ی ششم خوش شانس ترین کمسیون فرهنگی این شهر طی این سالها است ، چون اقای علوی شهردار کنونی رشت جزو معدود شهردارانی است که دغدغه کار فرهنگی دارد، و در طول مدت حضور خود در شورای چهارم و پنجم جزو سه یا چهار نفرعضو شورا بود که در اکثر تاترها، نمایشگاها و جشنوارها حضوری فعال وموثر داشت. و هم جزو معدود شهردارانی است که در موقع ارایه برنامه‌های مختلف، در موقع انتخاب شهردار، نگاه ویژه‌ای به ارایه کارهای فرهنگی وهنری در سطح شهر داشت.
کمسیون فرهنگی این فرصت طلایی را از دست ندهد،کمتر شهرداری پیدا میشود که به نگاه فرهنگی در شهراعتقاد داشته باشد. شهردار کنونی رشت میتواند این امر را محقق کند، لطفا با تمام توان در تحقق این کار پشتیبان شهردار باشید.
