در شرایطی که منطقه خاورمیانه درگیر تنشهای شدید نظامی است و سایهی جنگ، خصوصاً در پی منازعات اخیر میان ایران و اسرائیل، سنگینتر از همیشه بر سر کشور ما افتاده، یکی از نگرانیهای جدی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، نبود پناهگاههای ایمن برای مواقع اضطراری در شهرها، بهویژه رشت است.
شهر رشت، با جمعیت هشتصد هزار نفری، هیچگونه پناهگاه عمومی در برابر حملات احتمالی ندارد. نه در ساختمانهای عمومی، نه در فضاهای شهری و نه حتی در محلات پرجمعیت، مکان مشخص و امنی برای پناه گرفتن مردم تعریف نشده است. این خلا زیرساختی، در صورت وقوع حمله یا حتی هشدار نظامی، میتواند فجایعی انسانی و اجتماعی در پی داشته باشد.
متأسفانه تجربهی شهرهای درگیر جنگ در جهان نشان داده که نبود پناهگاه و عدم آموزش مردم برای شرایط بحرانی، باعث افزایش تلفات و فشار روانی بر جامعه میشود. این مسئله، در شهری مانند رشت که نه طرح دفاع غیرعامل فعالی دارد و نه زیرساخت مناسب برای شرایط بحرانی، میتواند فاجعهبار باشد.
بیتوجهی به ایجاد پناهگاههای اضطراری تنها یک ضعف مدیریتی نیست، بلکه نوعی بیتوجهی به جان شهروندان است. امنیت فقط در مرزها تأمین نمیشود؛ قلب شهرها نیز نیاز به آمادگی دارد.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، لازم است مسئولان شهری و استانی، این موضوع را جدی بگیرند. پیش از آنکه دیر شود، باید برای طراحی، ساخت و تجهیز پناهگاههای عمومی برنامهریزی کرد. فردا ممکن است برای جبران، خیلی دیر باشد.